Bilim Kurgu Romanlarının ve Filmlerinin Analizi
Konu özeti
-
-
Bilim kurgu romanlarının ve/veya filmlerinin nitel içerik analizi, gelecek gelişmelerin öncüllerini veya uyarı sinyallerini belirlemek için kullanılmaktadır.
-
-
-
Yaklaşım, çağdaş veya geçmiş filmlerde ve romanlarda (veya diğer edebiyat türlerinde) sunulan uzak gelecekle ilgili temel anlatıları damıtmak için nitel içerik analizini (Miles vd., 2014) kullanmakla ilgilidir.
Öngörü bağlamında, bilim kurgunun potansiyeli, makul dünyaları veya senaryoları hayal etmek ve keşfetmektir. Czarniawska (1999: 19) bu süreçte edebiyatın estetik formatının potansiyelini ""Dünyaların bu tür versiyonları, estetik özelliklerine rağmen değil, estetik özelliklerinden dolayı kabul edilebilirlik kazanır. Romanları örgüt teorisinin hem potansiyel bir rakibi hem de diyalog ortağı yapan belgesel kesinlik değil, yaratıcı iç görünün gücüdür."" şeklinde vurgulamaktadır. Schwarz (2015), öngörü geliştirirken, kuruluşların hikâye anlatımına değil, örgütsel ortamdaki hikayeleri dinlemeye odaklanmaları gerektiğini savunmaktadır. Kurgu, öngörüye çeşitli şekillerde katkıda bulunabilmektedir. Bunlar; uzmanlığa ve kanıtlara dayalı yöntemlerin kullanımını yaratıcı girdilerle dengelemesi, günlük yaşamlar hakkında ayrıntılı bilgiler vermesi, öngörülü bilgi sağlaması, yansımayı teşvik etmesi, toplumsal yapıları veya iktidarı eleştirme imkânı sunması, geniş bir kitleye ulaşabilmesi ve belirli bir konuda katılımı ve tartışmayı artırabilir olmasıdır (Bina vd., 2017).
Hikayelerde ve filmlerde mevcut kurgusal anlatıları analiz etmek, olayları aşırı bir biçime sokarak gelecekteki riskleri belirlemeye ve yenilik fırsatlarını algılamaya olanak tanır (Gibbs, 2017). Bize ""genellikle farklı, imgeler, seçenekler, aklın ve araçsal analizin ötesinde yatan olasılık arenaları"" verir. Spekülasyon, hayal gücü ve sosyal inovasyon kapasitemizi besler"" (Collie, 2011: 425). Tasavvur edilen geleceğin türünün ayrıntılı bir resmini sunarak, bu anlatılar kolektif tahayyüller oluşturabilir. Bu nedenle, ""yaratıcı edebiyat, herhangi bir kültürün kendini tanımlamanın ve sosyal ve politik statükoya alternatifler keşfetmenin yeni yollarını araştırabileceği en önemli araçlardan biridir"" (Booker, 1995:3). Edebiyat ve filmdeki popüler anlatılar, hayal edilebilir olasılıklar repertuarını genişletir (Stableford vd., 1993), politika yapımını destekleyebilecek alternatif anlamlı vizyonlar sağlar ve ilerlemenin varsayımlarını ve ideallerini sorgulamaya ve geleceği şekillendirmeye yardımcı olur. Bu anlamda, Lawler (1980: 9) ""kurgu ve fantezinin epistemik faydalarından, kolektif hayal gücünün temsillerini değiştirdikleri ve olası 'yeni gerçekliklere' yol açtıklarından"" bahseder.
Ayrıca, film yapımcılarının ve bilim danışmanlarının, izleyiciler arasında bu teknolojilere yönelik arzuyu harekete geçirme etkisiyle (Schwarz, 2015) teknolojik olanakların sinematik temsillerini nasıl yarattıklarını analiz etmek, mühendislik ve pazarlama çalışmaları için ilgi çekicidir. Edebiyat ve film, karar vericilere farklı türde bir girdi ve geleceğe dair imaj sağlıyor gibi görünmekte ve olağan eğilim verisi toplamaya katkıda bulunmaktadır (Schwarz, 2015).
-
-
-
"En genel anlamda, eğitimci, dersi çerçevesinde çalışmak için ilginç olan gelecekteki bir konuya karar vermelidir. STEM eğitiminde bu, sosyal ve teknolojik değişim olasılığı ile ilgili bir konu olabilir (Bassett vd., 2013; Raitt vd., 2001; Robinson vd., 2013). Bundan sonra eğitimci, sınıfın mevcut zamanına ve amacına bağlı olarak aşağıdaki yaklaşımlardan birini izleyebilir.
● Çok az zaman varsa ve alıştırma sadece bir tartışmanın başlangıcı anlamına geliyorsa, örneğin; mühendislik derslerinde çalışma ortamlarında robotlar gibi belirli bir teknolojinin uygulanmasının potansiyel toplumsal riskleri üzerine, eğitimci bilim kurgu edebiyatından veya filminden çok açıklayıcı veya iki zıt alıntı seçmelidir. Bu, belirli bir görevle sınıfa gösterilmelidir (örneğin, ""Lütfen filmde gösterilen/metinde anlatılan işyerlerindeki robotların artılarını ve eksilerini bulun). Daha sonra gruplar halinde veya tüm sınıfla bir tartışma yapılmalıdır.
● Daha fazla zaman varsa ve alıştırma öğrencilerin potansiyel gelecekleri keşfetmelerini sağlamayı amaçlıyorsa, eğitimci soruyu (örneğin; ""çalışma ortamlarında robotlar gibi belirli bir teknolojiyi uygulamanın toplumsal riskleri nelerdir?"") sınıfa sunmalı ve onlardan filmlerden ve romanlardan belirli sayıda alıntı toplamalarını istemelidir. Bir sonraki adımda, öğrencilerden belirlenen belgeleri ve film alıntılarını gruplar halinde analiz etmeleri ve bir grup sunumu hazırlamaları istenmelidir.
Diğer örnekler:
● Öğretimde bu yöntem, belirli bir konuyu hem klasik/akademik hem de kurgusal bir bakış açısıyla incelemek için kullanılabilir. Örneğin, Georgia Teknoloji Okulu'ndaki (ABD) ""yapay zekâ ve bilim kurgu"" dersinin amacı, iki alanın ""birbirini nasıl öngördüğünü, tahmin ettiğini ve eleştirel olarak yeniden yorumladığını"" analiz etmektir. Derste öğrenciler, okunan dökümanları, bilgi işlem kavramlarını, projeleri iş birliğini ve sorunları keşfederler. Bu sınıfın çoğu, tam katılım gerektiren tartışma ve eleştirilere dayanmaktadır. Kapsamlı öğretme ve öğrenme, tartışma ve eleştiri yoluyla gerçekleşir.
● Hong Kong Politeknik Üniversitesi de ""Yapay Zekâ ve Bilim Kurgu"" adlı bir kurs düzenlemiştir. Bilim kurgu kullanımı ve iki konunun birleşimi, ""mevcut AI (yapay zeka) tekniklerinin yararlarını ve sınırlamalarını, kültür ve toplum etkilerini, felsefi konuları ve gelecekteki olası gelişmeleri anlamayı, AI tekniklerinin ve insansı robotiklerin günlük yaşam, eğlence, endüstri ve iş dünyasındaki uygulamalarını keşfetmeyi"" ve ""sosyal sorumluluk ve etiği tanımayı"" amaçlamaktadır."
-
-
-
● Bassett, C., Steinmueller, E., & Voss, G. (2013). Better made up: The mutual influence of science fiction and innovation. Nesta Work. Pap, 13(07).
● Bina, O., Mateus, S., Pereira, L., & Caffa, A. (2017). The future imagined: Exploring fiction as a means of reflecting on today’s Grand Societal Challenges and tomorrow’s options. Futures, 86, 166-184.
● Booker, M. K. (1995). The Dystopian Impulse in Modern Literature: Fiction as Social Criticism. Utopian Studies, 6(2).
● Collie, N. (2011). Cities of the imagination: Science fiction, urban space, and community engagement in urban planning. Futures, 43(4), 424-431.
● Clarke, I. F. (1991). Factor three: science and fiction. Futures, 23(6), 637-645.
● Czarniawska, B. (1999). Management she wrote: Organization studies and detective stories. Studies in Cultures, Organizations and Societies, 5(1), 13-41.
● Gibbs, A. (2017). Using science fiction to explore business innovation. Digital Pulse, 4.
● Lawler, D. L. (1980). Certain Assistances: The Utilities of Speculative Fictions in Shaping the Future. Mosaic: A Journal for the Interdisciplinary Study of Literature, 13(3/4), 1-13.
● Miles, M. B., Huberman, A.M., Saldana, J. (2014). Qualitative Data Analysis. A Methods Sourcebook. Sage, Thousand Oaks.
● Raitt, D., Gyger, P., & Woods, A. (2001). Innovative technologies from science fiction for space applications. Preparing for the Future, 11(1), 6-7.
● Robinson, D. K., Huang, L., Guo, Y., & Porter, A. L. (2013). Forecasting Innovation Pathways (FIP) for new and emerging science and technologies. Technological Forecasting and Social Change, 80(2), 267-285.
● Schwarz, J. O. (2015). The ‘Narrative Turn’in developing foresight: Assessing how cultural products can assist organisations in detecting trends. Technological Forecasting and Social Change, 90, 510-513.
● Stableford, B., Clute, J., & Nicholls, P. (1993). Definitions of SF. The encyclopedia of science fiction, 311-314.
OTHER LINKS:
● Microsoft Future Vision 2011 - future of productivity - HD
● SCIENCE FICTION: CATALYST FOR REALITY
● GEORGIA SCHOOL OF UNIVERISTY- COURSE DESCRIPTION: https://dm.lmc.gatech.edu/wp-content/uploads/2016/11/LMC-6215-AI-AND-SCIENCE-FICTION.pdf
● HONG KONG POLYTECHNIC UNIVERISTY- COURSE DESCRIPTION: https://www.eie.polyu.edu.hk/prog/syllabus/EIE1D03.pdf
-