Konu özeti

  • Delphi Study

    Tümünü daralt Tümünü genişlet

    • Türkiye'de döngüsel ekonomi kapsamında işletme özelliklerinin belirlendiği ilk çalışma olması, bu araştırmanın literatüre katkısını ve özgün değerini ortaya koymaktadır.


  • About

    • Literatürde döngüsel ekonomiyi açıklamaya çalışan çalışmalarda farklı özelliklerden bahsedildiği görülmektedir. Bazı araştırmalar, döngüsel ekonominin ekonomiyi iyileştirmeyi ve çevreyi korumayı amaçladığını göstermektedir. Bu araştırmalar döngüsel ekonominin kirliliği azaltmayı (Ma vd., 2014), kaynak kontrolü veya kaynak verimliliği yoluyla tüketimi azaltmayı (Haas vd., 2015) amaçlayan bir strateji olduğunu belirtmektedir. Döngüsel ekonomi tekniklerinin kullanılmasıyla, kurumsal büyümeyi ve refahı tehlikeye atmadan iş ve üretim prosedürlerini etkileyebilecek olumsuz sonuçları azaltmak mümkün olmaktadır. Bu durumda çalışmanın amacı, verimlilik ve sürdürülebilirlik nedenleriyle döngüsel ekonominin benimsenmesi için gerekli iş özelliklerini belirlemek ve şirketlere tavsiyelerde bulunmaktır.


      Delphi yönteminin belirli adımları olmasına rağmen, araştırmacılar eldeki soruna uyacak şekilde bazı yönleri değiştirme esnekliğine sahiptir. Örneğin, araştırmacı tur sayısını, katılımcıları, örnekleme stratejisini, sorulan soruları ve kullanılacak analitik yöntemi seçebilir. Ayrıca, katılımcılara verilen geri bildirim miktarı da ayarlanabilir.


      İncelenen bu çalışmada iki aşamalı Delphi anketi uygulanmıştır. İlk turda literatür taramasından elde edilen maddeler kullanılırken, ikinci turda bu maddelere ek olarak katılımcılar tarafından önerilen yeni önermeler yer almıştır. Anket grubu, işletmelerde çevre konularını inceleme konusunda uzmanlaşmış hem akademisyenlerden hem de endüstri profesyonellerinden oluşmuştur.


  • Impact

    • Araştırmanın bulguları, 11 şeyin yanı sıra, uzmanların diğer 8 konuda tam bir fikir birliğine vardığını göstermiştir. Geri kazanımı kolaylaştıran ürünler yaratmak, su ve enerji tüketimini azaltmak, emisyonları düşürmek, tehlikeli ürünlerin kullanımını azaltmak veya durdurmak, döngüsel ekonomiyi destekleyen üst yönetim ve çevresel konularda yerel yönetimlerle işbirliği yapmak gibi konularda oybirliğiyle karar verilmiştir. 


      Araştırmada yukarıda belirtilen amaca ulaşmak için iki aşamalı Delphi yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle literatür taraması yapılarak döngüsel ekonominin sağlayıcıları listelenmiş, ardından bir akademisyen ve iki yöneticinin görüşleri doğrultusunda araştırmada kullanılacak 46 özellik belirlenmiştir. Döngüsel ekonominin 46 özelliğini içeren anket, 18 uzman tarafından doldurulmuş ve böylece Delphi yönteminin ilk turu tamamlanmıştır. İlk turda uzmanlar 38 maddede anlaşmış, ancak 8 maddede anlaşamamışlardır. İlk turda uzmanlar, döngüsel ekonominin bir özelliği olarak ankete 12 yeni madde de eklemiştir. İkinci turda ise döngüsel ekonominin daha önce belirlenen 46 özelliğine ek olarak katılımcılar tarafından belirlenen 12 madde tespit edilmiştir. Toplamda döngüsel ekonominin 58 özelliğini içeren ikinci tur Delphi anketine yine 18 uzman katılmıştır. Bu anketin sonuçlarına bakıldığında katılımcıların 58 maddeden 11'inde anlaşamadıkları görülmüştür.


      İkinci Delphi anketinde yazarlar, geri kazanımı kolaylaştıran ürünler tasarlamak, su kullanımını azaltmak, enerji kullanımını azaltmak, operasyonların çevresel etkisini azaltmak, emisyonları azaltmak, tehlikeli ürünlerin kullanımını azaltmak veya durdurmak, döngüsel ekonomiyi destekleyen üst yönetim, çevre konularında yerel yönetimlerle işbirliği gibi sekiz madde üzerinde mükemmel bir şekilde anlaşmışlardır. Bu durum, belirtilen 8 maddenin sektör fark etmeksizin döngüsel ekonominin uygulanmasını sağlayan en önemli özellikler olduğunu ortaya koymuştur.


      Delphi yaklaşımı, katılımcıların döngüsel ekonominin hangi yönlerine katıldığını veya katılmadığını ortaya koymaktadır. Ancak Delphi yaklaşımı bu özellikler arasında yer almamaktadır. Gelecekteki araştırmalar, bu niteliklerin göreceli önemini belirlemek için Analitik Hiyerarşi Süreci gibi teknikleri kullanabilirler. Bu özelliklerin birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini incelemek için DEMATEL yaklaşımı kullanabilir. Bu çalışma ile etki düzeyi yüksek olan özellikler belirlenebilir ve öncelikle hangilerine odaklanılacağına karar verilebilir. Odak grupları, döngüsel ekonominin özelliklerini belirlemek için başka bir yöntemdir.


  • Resources